Bir Saç Telinden Özgürlüğe: Mahsa Amini’nin Hikayesi
Laiklik, yalnızca devlet düzeni için değil, kadınların yaşam hakkı için de vazgeçilmezdir.
Kadınlar olmadan laiklik olmaz, laiklik olmadan kadınlar özgür olamaz.
Eğer bir kadın, inancını ya da yaşam tarzını özgürce seçemiyorsa; eğer saçının bir teli bile devletin kurallarına teslim edilmişse, orada ne özgürlükten, ne adaletten, ne de eşitlikten söz edilebilir. Mahsa’nın hikâyesi bu gerçeğin kanıtı oldu.
O, sıradan bir genç kadındı.
Adı Mahsa Amini. 2000 yılında İran’ın küçük bir kentinde dünyaya geldi. Çocukluğu, kahkahaları ve umutları herkesinki gibiydi. Arkadaşlarıyla sokaklarda oynadı, ailesiyle mutlu bir hayat sürmek istedi. Genç bir kadın olduğunda ise en büyük hayali, özgürce yaşamak, üniversiteye gitmek, kendi hayatına dair kendi kararlarını verebilmekti.
Ama yaşadığı topraklarda kadın olmanın bedeli ağırdı. Devlet, kadınların saç teline, kıyafetine, hatta adımlarına bile hükmediyordu. Otoritenin adı “ahlak polisi”ydi. Ve o polis, kadınların bedenini, yaşamını ve geleceğini kontrol altında tutuyordu.
2022’nin sıcak bir Eylül günü, Mahsa Amini ailesiyle birlikte Tahran’a gitti. Henüz 22 yaşındaydı. Sokakta yürürken ahlak polisi tarafından durduruldu. Gerekçe: başörtüsünü “kurallara uygun” takmamasıydı. Birkaç saat sonra genç kadın, gözaltında gördüğü şiddet sonucu hayatını kaybetti.
Onun adı birdenbire bütün dünyaya yayıldı.
Mahsa Amini artık yalnızca bir kadın değildi. O, özgürlük için atılan bir çığlıktı. Sokaklarda kadınlar saçlarını kesmeye, başörtülerini yakmaya başladı. Mahsa’nın adıyla milyonlar haykırdı:
“Jin, Jiyan, Azadî – Kadın, Yaşam, Özgürlük.”
Onun hikâyesi bir ülkenin kaderini değiştirecek kadar güçlüydü. Çünkü Mahsa’nın ölümü, laikliğin olmadığı bir düzenin kadınları nasıl boğduğunu, nasıl susturduğunu tüm çıplaklığıyla gösterdi.
Bugün Mahsa aramızda değil. Ama onun hayali, milyonların kalbinde yaşıyor.
Ve biz biliyoruz ki:
Kadınlar için özgürlük demek, laiklik demektir.
Laiklik için mücadele demek, Mahsa’nın yarım kalan düşlerini sahiplenmektir.
Selam olsun sana Mahsa!
Editör: Ebru Pektaş
Tasarım ve Sosyal Medya: Melike Çınar, Sabâ Esin, Sinem Yıldız
Seslendirme: Seda Bedestenci Yegâne
