Aile, Devlet ve Şiddet: AKP İktidarının Yeni Denetim Mekanizması
AKP iktidarının ilk yıllarında, demokrasiyi geliştirme taahhüdünde bulunarak sanki özgürlük timsali bir siyasi hareket olacakmış izlenimi yaratmaya çalışmıştı.
Aynı Adnan Menderes ve benzerlerinin yaptığı gibi, iddiaların aksine giderek otoriterleşen, çeteleri besleyen, bizleri zindanlara atan, tepeden tırnağa eleştirilerin odağı hâline geldiğimiz, amiyane tabirle “gözünün üzerinde kaşın var” diyerek günlük hayatımıza dahi müdahale eder hâle gelen bir iktidara dönüştü. Otoriterliğin dozu giderek artıyor.
Son günlerde gündeme oturan 11. Yargı Paketi ile iktidarın en çok üzerinde tahakküm kurabileceğini düşündüğü gruplar — kadınlar, LGBTİ+’lar ve çocuklar — hedef gösteriliyor.
İktidar, “Aile Yılı” adı altında, hedefteki grupların kimliğine ve varoluşuna saldırırken, kadını daha çok evde nasıl tutarım, nasıl ailenin hizmetkârı hâline getiririm, nasıl daha çok sömürürüm derdinde.
“Aile, toplumun en küçük yapı taşı!” deniyor.
Oysa Türkiye’de aile; patriyarkal devletin, kapitalist üretim araçlarını kullanarak ve erkeğin sırtını sıvazlayarak gücünü gösterdiği; erkeğe sömürü düzeninin devamı için el ve yetki verdiği bir yapı hâline geldi.
Cezasızlık politikalarının etkisiyle, erkeğin kadına ve çocuğa zarar vermekten korkmadığı bir toplum yarattılar.
Üstelik bu bozuk düzen ve şiddet kültürü, çocukların da hızla farklı ve yanlış yollara sapmasına neden oluyor.
Devletin iddiası, LGBTİ+’ların kötü örnek olduğu ve aile kavramına zarar verdiği yönünde.
Oysa LGBTİ+’ların özgür olduğu ve kimliklerini rahatça ortaya koyabildiği toplumlar bu süreçten güçlenerek çıkıyor.
11. Yargı Paketi ile birlikte, “Doğuştan gelen biyolojik cinsiyete ve genel ahlaka aykırı tutum ve davranışta bulunan ya da bulunmayı alenen teşvik eden, öven veya özendiren kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.”1 maddesi eklenmek isteniyor.
Yani kısacası, toplumun bize dayattığı cinsiyet kalıplarını desteklemenin yanında bir adım öteye giderek, bu kalıpların dışına çıkanların ve “özendirici davrananların”(!) başına yargı sopasını indiriyor ve onları cezalandırmayı hedefliyor.
En basit hâliyle, bir kadının pantolon giymesi ya da bir erkeğin küpe takması bile, devletin cinsiyet tanımının dışında kaldığından, bir gün sabah operasyonuyla evinden alınıp gözaltına alınmak ve sonrasında hapis cezasıyla yargılanmak olası hâle geliyor.
Neo-liberal politikaların giderek yoksullaştırdığı ve baskılarla otoriterleşme katsayısını artırarak insanları kıskaca alan günümüz Türkiye’sinde, patriyarka ile kapitalizm birbirini besleyen iki unsur. Vahşi kapitalizm, kadını ya ev içine hapsediyor ya da ucuz iş gücü olarak kullanmaya devam ediyor. Ev içi emekle kadını ücretsiz emek sömürüsünün öznesi yapan iktidar, ailenin “öneminin” her seferinde altını çiziyor.
Çünkü aile iflas ederse; erkek-kadın rolleri değişir ve dönüşürse; erkek, aile içinde koca, baba, kardeş veya sevgili sıfatıyla hüküm sürdüğü iktidarını devam ettiremez. Kadının ücretsiz iş gücünden faydalanamaz, kadını daha fazla sömüremez. Bu yüzden kadınların ve LGBTİ+’ların yaşam biçimleri ile kimlik tanımları üzerinden en sert şekilde saldırmaya devam ediyor.
İktidar, elindeki bütün devlet aygıtlarını kullanarak açtığı topyekûn savaşta bir değil, birden fazla cephede savaşmamıza neden oluyor.
Çok cephede savaşmak yorucu, yıpratıcı ve uzun vadede insanı formdan düşüren bir hâl yaratabilir.Umudu yüksek tutmanın en önemli yolu ise bir araya gelmek, örgütlenmek, korkmadan konuşmak ve tartışmak.
Elbette örgütlenmek söylendiği kadar kolay değil.
Fakat kadınların ortak dertleri, bir araya gelmelerini ve siyaset üstü bir dayanışma sergilemelerini sağlıyor.
Peki, biz sosyalist feministlerin payına düşen nedir?
Bizler, ideallerimizi hayata geçirmek için sokaklarda, evlerde, iş yerlerinde, sendikalarda her bir kadınla temas etmek; emek eksenli kadın dayanışmasını ilmek ilmek örmek zorundayız
- Türkiye Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı, 11. Yargı Paketi Taslağı, 2024 ↩︎
Seslendirme: Seher Yıldırım
g
