Laiklik
Seslendirme: Seda Bedestenci Yegâne
Bugünün dünyasını, yakın geçmişten ayıran niteliklerden biri, “daha dinsel” bir dünya olması. Neoliberal dönemde devletin sosyal niteliklerini tamamen terk ederek sadece otorite ve baskı uygulayan bir aygıt olmasına imkan veren bir gelişme bu. Kimilerinin “yeni faşizm” olarak da adlandırdığı bu otoriterleşme, milliyetçiliği, ırkçılığı, militarizmi, kadın ve LGBTİ+ düşmanlığını “daha dinsel bir zeminde”, kutsal halelerle süsleyerek uyguluyor.
1848’de yayınlanan Komünist Manifesto, eski feodal dünyanın yıkılışını “Katı olan her şey buharlaşıyor, kutsal olan her şey dünyevileşiyor, ve sonunda insanlar, ciddi olarak kendi yaşam koşulları ve diğer insanlarla olan ilişkileriyle yüzleşmeye zorlanıyorlar” diye ifade ediyordu. Bugünse adeta buharlaşan şeylerin yeniden katılaşmasına, dünyevi olanların yeniden kutsallaşmasına tanık oluyoruz. Burada sadece dinlerden değil türlü inanışların, bilim düşmanlığının, komplocu düşüncelerin yayılmasından da söz ediyoruz. Metafizik ideolojiler, pandemi döneminde ayyuka çıkan aşı karşıtlığından düzdünyacılara, astrolojinin binlerce insanın hayatını yönetecek kadar yaygınlaşmasından tarihe gizli tarikatların/uzaylıların/görünmez güçlerin yön verdiğini savunan komplo teorilerine kadar geniş bir yelpazede gösteriyor kendini. ABD’de Trump “büyük Amerikalı/hain göçmen” ikilemiyle kitlelerin ruhunu okşuyor; Avrupa’da aşırı sağ Hıristiyanlığın rüzgârını arkasına alıyor; Batı’da bu rüzgârla birlikte Müslüman göçmen düşmanlığı gelişirken Ortadoğu şeriatçı yapıların elinde kana bulanıyor.
Türkiye’de de bu küresel yapbozu mükemmel biçimde tamamlayan bir partinin iktidarı 23 yıldır ülkenin kaderini belirliyor. AKP iktidarı bir yandan küresel kapitalizmin verdiği rolü yerine getirirken öte yandan ideolojik egemenlik sağlamak için elinden geleni yapıyor. Müftü nikahı, MEB anlaşmalı Kuran kursları, imamların öğretmen olarak atanması, eğitimin her kademesinde yoğun din müfredatı, zorunlu eğitim süresinin azaltılması, Diyanet İşleri’nin haftalık hutbelerle istikrarlı bir propaganda aygıtına dönüşmesi, dinsel referanslarla bezeli “kutsal aile” söyleminin devletin resmi ideolojisine dönüşmesi, “Aile on yılı” ilanı, kadınların ve LGBTİ+’ların yaşam biçimine ve giderek yaşam hakkına yönelik saldırıların “normalleştirilmesi” gibi pek çok olgu iktidarın bu alanda attığı adımları gösteriyor.
Neredeyse çeyrek yüzyıla dayanan AKP iktidarı laikliği sistematik biçimde yok ediyor, bir devlet politikası halini alan “yaşamın dinselleştirilmesi” hamleleri en başta kadınları ve LGBTİ+’ları hedef alarak ilerliyor.
Bu sebeple laiklik talebi, kadınların ve LGBTİ+’ların yaşamını boydan boya katediyor. Laiklik talebi, sınıftan yana sosyalist ve feminist bir perspektifi davet ediyor.
Bugünün dinsel ve kutsal halelerle örtülmüş kapitalist dünyasında laiklik hedefi, varoluşumuzla, emeğimizle, haklarımızla anlam ve güç kazanıyor.
Kadın Vardiyası’nın bu dosyası tam da bu ihtiyacı işaret etmek için “Laiklik” olacak. Bu kapsamda bize “laiklik ve kadın”ı odağa alan araştırma, söyleşi, film, kitap, tiyatro tanıtım ve inceleme yazılarınızı iletebilirsiniz.
Başvuru için: https://forms.gle/EX8RJMSWRNiSWf94A
Son teslim tarihi: 1 Kasım 2025
Dosya yayın tarihi: 12 Kasım 2025
Editörler Kurulu: Ebru Pektaş, Gül Büyükbeşe, Melike Çınar, Müjgan Tekin, Sabâ Esin, Sinem Yıldız, Şöhret Baltaş, Telli Kayalar
Değerlendirme Süreci: Kadın Vardiyası’na iletilen tüm yazılar, editörler kurulu tarafından çok aşamalı bir değerlendirme sürecinden geçirilecektir. Uygun bulunan yazılar, gerekli görüldüğü takdirde yazarlarla iletişim kurularak revize edilmek üzere geri gönderilebilir. Onaylanan yazılar, belirlenen yayın takvimine uygun olarak yayımlanacaktır.
Yazım kuralları: Kaynakça hariç minimum kelime sayısı 2.000 olarak belirlenmiştir. (Daha uzun metinler için bizimle iletişime geçebilirsiniz.) Yazılarda alıntılar için muhakkak kaynak gösterilmelidir. Kaynakça ve atıf sistemi için APA (7. edisyon) kullanılması önerilmektedir. Görsel eklediğiniz yazılarda kullandığınız görselleri ayrıca iletmeniz beklenmektedir.
